Phi mậu dịch là gì? Hàng hoá phi mậu dịch là gì?
Trong thời đại toàn cầu hóa ngày nay, thuật ngữ "mậu dịch" đã trở nên quen thuộc và thường xuyên được đề cập đến trong các văn bản và cuộc trò chuyện hàng ngày. Tuy nhiên, đôi khi từ "phi mậu dịch" xuất hiện và gây ra những thắc mắc cho nhiều người. Trong bài viết này, GOL sẽ cùng bạn khám phá ý nghĩa và đặc điểm của hàng hoá phi mậu dịch, những tiêu chuẩn và quy định liên quan, cũng như tầm quan trọng của việc đảm bảo sự thông quan và lưu thông thuận lợi của chúng trong lĩnh vực thương mại quốc tế.
1. Hàng hóa mậu dịch và phi mậu dịch là gì
1.1. Hàng hóa mậu dịch
Mậu dịch là thuật ngữ được sử dụng để miêu tả những loại hàng hoá được kinh doanh và quản lý trực tiếp bởi Nhà nước. Các loại hàng hoá mậu dịch này được vận chuyển và trao đổi từ nơi này sang nơi khác, từ quốc gia này sang quốc gia khác theo quy định và quy trình của Nhà nước.
Hàng hóa mậu dịch nhập khẩu được xem là các loại hàng hoá có hợp đồng và được thực hiện đàng hoàng theo các quy định thương mại quốc tế.
Trong quá trình nhập khẩu hàng hóa mậu dịch, người mua hoặc người bán cần cung cấp đầy đủ các loại giấy tờ và thực hiện các thủ tục theo quy định hải quan và thương mại. Điều này bao gồm các văn bản ký kết đàng hoàng như hợp đồng mua bán, chứng từ gốc, và các giấy tờ xuất nhập khẩu khác liên quan. Ngoài ra, người mua hoặc người bán cũng phải nộp đầy đủ thuế xuất khẩu và thuế giá trị gia tăng theo quy định của quốc gia nhập khẩu.
1.2. Hàng hoá phi mậu dịch là gì?
Hàng hoá phi mậu dịch là những hàng hóa không phải để bán, không có tính chất thương mại và không được thanh toán giá trị thương mại. Thay vào đó, chúng thường được sử dụng cho các mục đích khác như biếu tặng, hàng mẫu, quảng cáo, viện trợ, nghiên cứu, hoặc các mục đích phi thương mại khác.
Khi nhập khẩu hàng hoá phi mậu dịch, không cần có hợp đồng mua bán như khi nhập khẩu hàng hóa thương mại. Thay vào đó, các bên thường thỏa thuận và lập thư thỏa thuận để xác nhận mục đích sử dụng hàng hoá.
1.3. So sánh hàng hoá mậu dịch và hàng hoá phi mậu dịch
Giống nhau
Hai loại hàng hoá này có 2 điểm chung nổi bật, cụ thể:
Khái niệm hàng phi mậu dịch được quy định rất rõ trong thông tư 128/2013/TT-BTC ngày 10/09/2013. Theo điều 69 của thông tư này có quy định như sau:
“Hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại (dưới đây gọi tắt là hàng phi mậu dịch) gồm:
Doanh nghiệp khi muốn nhập khẩu hàng hoá phi mậu dịch sẽ cần chuẩn bị một quy trình đáp ứng các yêu cầu và thủ tục theo quy định hải quan và pháp luật. Dưới đây là các bước cần thiết để nhập khẩu hàng hoá phi mậu dịch:
Quy trình nhập khẩu hàng hoá phi mậu dịch sẽ gồm những bước cụ thể sau:
Khi làm thủ tục nhập khẩu hàng phi mậu dịch cũng có những lưu ý như sau:
Trong thời đại toàn cầu hóa ngày nay, thuật ngữ "mậu dịch" đã trở nên quen thuộc và thường xuyên được đề cập đến trong các văn bản và cuộc trò chuyện hàng ngày. Tuy nhiên, đôi khi từ "phi mậu dịch" xuất hiện và gây ra những thắc mắc cho nhiều người. Trong bài viết này, GOL sẽ cùng bạn khám phá ý nghĩa và đặc điểm của hàng hoá phi mậu dịch, những tiêu chuẩn và quy định liên quan, cũng như tầm quan trọng của việc đảm bảo sự thông quan và lưu thông thuận lợi của chúng trong lĩnh vực thương mại quốc tế.
1. Hàng hóa mậu dịch và phi mậu dịch là gì
1.1. Hàng hóa mậu dịch
Mậu dịch là thuật ngữ được sử dụng để miêu tả những loại hàng hoá được kinh doanh và quản lý trực tiếp bởi Nhà nước. Các loại hàng hoá mậu dịch này được vận chuyển và trao đổi từ nơi này sang nơi khác, từ quốc gia này sang quốc gia khác theo quy định và quy trình của Nhà nước.
Hàng hóa mậu dịch nhập khẩu được xem là các loại hàng hoá có hợp đồng và được thực hiện đàng hoàng theo các quy định thương mại quốc tế.
Trong quá trình nhập khẩu hàng hóa mậu dịch, người mua hoặc người bán cần cung cấp đầy đủ các loại giấy tờ và thực hiện các thủ tục theo quy định hải quan và thương mại. Điều này bao gồm các văn bản ký kết đàng hoàng như hợp đồng mua bán, chứng từ gốc, và các giấy tờ xuất nhập khẩu khác liên quan. Ngoài ra, người mua hoặc người bán cũng phải nộp đầy đủ thuế xuất khẩu và thuế giá trị gia tăng theo quy định của quốc gia nhập khẩu.
1.2. Hàng hoá phi mậu dịch là gì?
Hàng hoá phi mậu dịch là những hàng hóa không phải để bán, không có tính chất thương mại và không được thanh toán giá trị thương mại. Thay vào đó, chúng thường được sử dụng cho các mục đích khác như biếu tặng, hàng mẫu, quảng cáo, viện trợ, nghiên cứu, hoặc các mục đích phi thương mại khác.
Khi nhập khẩu hàng hoá phi mậu dịch, không cần có hợp đồng mua bán như khi nhập khẩu hàng hóa thương mại. Thay vào đó, các bên thường thỏa thuận và lập thư thỏa thuận để xác nhận mục đích sử dụng hàng hoá.
1.3. So sánh hàng hoá mậu dịch và hàng hoá phi mậu dịch
Giống nhau
Hai loại hàng hoá này có 2 điểm chung nổi bật, cụ thể:
- Một là, cả hai loại hàng hoá phi mậu dịch và hàng hóa mậu dịch đều phải trả phí GTGT cho nhà nước và các khoản phí quốc tế có kèm theo quy định.
- Hai là, cả hai loại hàng này đều phải kèm theo hoá đơn để các cơ quản tổ chức có thể kiểm soát được giá trị và kiểm định tính chính xác. Tránh những trường hợp vận chuyển phi pháp giả danh làm các hàng hóa mậu dịch hay phi mậu dịch
- Về mục đích: Hàng mậu dịch được xuất nhập khẩu với mục đích mua bán, kinh doanh, phục vụ cho sản xuất, còn hàng hoá phi mậu dịch chỉ được phép xuất nhập khẩu với mục đích biểu tặng, viện trợ, không được phép trao đổi, mua bán vì mục đích thương mại.
- Về thời gian: Thời gian thanh toán của hàng phi mậu dịch nhanh hơn, do đó thời gian nhận hàng của loại hàng hoá này cũng được rút ngắn hơn so với loại hàng hóa mậu dịch.
Khái niệm hàng phi mậu dịch được quy định rất rõ trong thông tư 128/2013/TT-BTC ngày 10/09/2013. Theo điều 69 của thông tư này có quy định như sau:
“Hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại (dưới đây gọi tắt là hàng phi mậu dịch) gồm:
- Quà biếu, tặng của tổ chức, cá nhân ở nước ngoài gửi cho tổ chức, cá nhân Việt Nam. Của tổ chức, cá nhân ở Việt Nam gửi cho tổ chức, cá nhân ở nước ngoài.
- Hàng hoá của cơ quan đại diện ngoại giao, tổ chức quốc tế tại Việt Nam và những người làm việc tại các cơ quan, tổ chức này.
- Hàng hóa viện trợ nhân đạo.
- Hàng hoá tạm nhập khẩu, tạm xuất khẩu của những cá nhân được Nhà nước Việt Nam cho miễn thuế.
- Hàng mẫu không thanh toán.
- Dụng cụ nghề nghiệp, phương tiện làm việc tạm xuất, tạm nhập có thời hạn của cơ quan, tổ chức, của người xuất cảnh, nhập cảnh.
- Tài sản di chuyển của tổ chức, cá nhân.
- Hành lý cá nhân của người nhập cảnh gửi theo vận đơn, hàng hoá mang theo người của người nhập cảnh vượt tiêu chuẩn miễn thuế.
- Hàng hoá phi mậu dịch khác.”
Doanh nghiệp khi muốn nhập khẩu hàng hoá phi mậu dịch sẽ cần chuẩn bị một quy trình đáp ứng các yêu cầu và thủ tục theo quy định hải quan và pháp luật. Dưới đây là các bước cần thiết để nhập khẩu hàng hoá phi mậu dịch:
- Tờ khai hải quan
- Vận tải đơn hoặc các chứng từ vận tải khác
- Chứng từ miễn thuế (nếu có)
- Giấy phép xuất khẩu hàng hóa (đối với trường hợp xuất khẩu hàng có điều kiện)
- Giấy tờ khác
- Đối với công ty nhập hàng hoá phi mậu dịch, họ cần bổ sung các giấy tờ như đơn xin nhập khẩu/xuất khẩu hàng hoá phi mậu dịch, hóa đơn chỉ có giá trị khai báo hải quan điện tử (không có giá trị thanh toán) và packing list (bản kê chi tiết hàng hóa, áp dụng với hàng đóng gói không đồng nhất).
Quy trình nhập khẩu hàng hoá phi mậu dịch sẽ gồm những bước cụ thể sau:
- Bước 1: Chuẩn bị và xác định hàng hoá
- Bước 2: Khai tờ khai hải quan
- Bước 3: Mở tờ khai hải quan
- Bước 4: Thông quan tờ khai hải quan
- Bước 5: Mang hàng về kho bảo quản và sử dụng
Khi làm thủ tục nhập khẩu hàng phi mậu dịch cũng có những lưu ý như sau:
- Hàng phi mậu dịch cũng phải đóng thuế nhập khẩu. Nếu mặt hàng trị giá dưới 1,000,000VND thì không phải đóng thuế.
- Hàng phi mậu dịch cũng được hưởng thuế ưu đãi nếu có C/O (chứng nhận xuất xứ).
- Thuế GTGT nhập khẩu hàng phi mậu dịch không được khấu trừ. Thuế này được đưa vào chi phí khác trong hồ sơ khai báo thuế.
- Hàng phi mậu dịch có thể bán ra dưới dạng thanh lý tài sản. Ghi nhận doanh thu khác cho doanh nghiệp.
- Hàng phi mậu dịch đa phần là không phải kiểm tra chuyên ngành hay làm các chứng nhận hợp chuẩn hợp quy hoặc công bố sản phẩm.
- Hàng phi mậu dịch có thể là hàng thanh toán hoặc không thanh toán qua ngân hàng (Ví dụ: thanh toán hàng mẫu; hàng viện trợ nhân đạo thì không thanh toán) nên phần lớn hàng nhập phi mậu dịch thường bị tham vấn giá, dẫn đến việc các doanh nghiệp thường có xu hướng khai bừa giá trị lô hàng. Quy định về tham vấn giá tham khảo chi tiết tại Thông tư 39/2018/TT-BTC.
- Địa điểm làm thủ tục khai báo hải quan là các chi cục hải quan cửa khẩu nơi xuất nhập hàng.
- Thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu phi mậu dịch gồm 4 bước:
- Tiếp nhận, kiểm tra chi tiết hồ sơ, đăng ký tờ khai hải quan.
- Kiểm tra thực tế hàng hóa xác nhận kết quả kiểm tra.
- Tính, thu thuế và lệ phí hải quan.
- Phúc tập hồ sơ.
- Lấy Mẫu tờ khai, và Phụ lục tờ khai hàng hóa phi mậu dịch tham khảo tại Thông tư 190/2011/TT-BTC. Tờ khai này phải được in song ngữ Việt-Anh, mỗi tờ khai 2 bản (1 bản hải quan giữ và 1 bản người khai hải quan lưu giữ).
- Hàng phi mậu dịch đều phải tiến hành kiểm tra thực tế hàng hóa về hình thức, số lượng, chất lượng theo quyết định của Lãnh đạo Tổng cục Hải Quan định tại Điểm III.2, Mục I, Phần B Thông tư số 112/2005/TT-BTC.
- Giá trị hàng nhập xuất phi mậu dịch không lớn quá định mức cho phép của pháp luật Hải Quan.